Ontslagen, een paar jaar voor haar pensioen, bijna 40 jaar voor dezelfde werkgever. Het was een kroniek van een aangekondigd ontslag. Ze stelde het beleid in vraag. Niet voor zichzelf, maar voor de jongere generatie. Die durven niet spreken, ze zijn bang om hun job te verliezen. Ze kunnen nog niet bogen op die jarenlange ervaring die van hen een gerespecteerde medewerker maakt, laat staan op de dure ontslagregeling als ze te kritisch blijken. Zij voelen zich niet genoeg beschermd om vrijuit hun mening te uiten tegen hun werkgever, dus gaf zij hen haar stem. Tot het beleid er genoeg van had.
Nog maar een paar weken geleden had ik het er met een nonkel over: de mogelijkheid om als werknemer tegen je werkgever in te gaan. Wat als je als werknemer merkt dat het management (al dan niet bewust) fouten maakt. Meld je dit dan? Niet om dwars te liggen, maar om constructief mee te denken. Uiteindelijk heb je er als werknemer ook maar baat bij dat jouw werkgever het goed doet. En wat als jouw bezorgdheden dan onder de mat worden geveegd?
Mijn nonkel antwoordde dat er toch wel enigszins naar hem geluisterd wordt. Dat wil ik ook wel geloven. Hij is een man (nog altijd een pluspunt in sommige bedrijven; andere discussie), heeft gestudeerd en zit al een paar decennia bij zijn werkgever. Zijn jarenlange ervaring maakt dat zijn mening wellicht meer gewaardeerd wordt dan die van een vers-van-de-schoolbanken-geplukte novice. Ervaring heeft meerwaarde. Maar op dit moment wordt die meerwaarde langzaam maar zeker uitgehold.
Werknemers worden aangemoedigd te job-hoppen. Flexibiliteit is het codewoord met flexijobs en flexcontracten. Alles flex. Zo vergroot je je kennis over verschillende domeinen, komt er voortdurend nieuw bloed en nieuwe inzichten op de werkvloer, sluit het aanbod beter aan op de vraag, ah, rozegeur en maneschijn. In de praktijk betekent het echter ook dat niemand nog op zijn of haar ervaring zal kunnen steunen om het management in vraag te stellen. Wanneer niemand van de werknemers nog langer in dienst is dan 5 jaar, dan wordt de bedrijfsgeschiedenis gewist. Wanneer de dinosaurussen die nog weten waarom regel X of Y ooit is ingevoerd uitgestorven zijn, dan verliezen de werknemers kennis. En die kennis kan macht zijn. Werknemers kunnen niet meer uit hun (bedrijfsgebonden) ervaring putten om tegenargumenten te geven. En waarom zou een werkgever zich plooien naar de wensen van werknemers die binnen 5 jaar toch vervangen zijn door een volledig nieuwe ploeg? En wat de huidige ploeg niet slikt, ram je bij de volgende sollicitant contractueel door de strot.
“Oud, duur en lastig tegenover jong, goedkoop en waar ze alles kunnen mee doen dankzij de flexcontracten. Daar kan ik niet tegenop.” Ik beef een beetje. Frustratie, woede, angst. Ik heb dit al iets te vaak gezien, bij anderen en bij mezelf.
Wanneer mensen niet durven spreken uit angst hun job te verliezen, dan is er iets mis. Wanneer mensen die spreken voor zij die het niet durven monddood worden gemaakt, dan is er iets mis. En wanneer dit door de overheid wordt voorgesteld als de economie van de toekomst, dan is er iets grondig mis. Maar wie durft het nog tegen het management zeggen?
Comments